Perfluoralkil i polifluoralkil supstance (PFAS) su hemikalije koje je napravio čovjek a mogu se naći u artiklima kao što su vodootporna odjeća, tave sa nelijepljivim dnom, karmin ili ambalaža za hranu.
Koriste se zbog njihove otpornosti na masnoću i vodu, ali se ne razgrađuju brzo u prirodi i povezane su sa zdravstvenim problemima kao što je veći rizik od određenih kancera.
Studija Univerziteta u Kembridžu pokazala je da određene vrste mikroba pronađenih u ljudskim crijevima mogu da apsorbuju razne molekule PFAS-a i umanje njegova štetna svojstva, piše BBC.
Ilustracija prikazuje veliku crevnu bakteriju kao smeđi ovalni oblik. Unutar nje su tačke različitih boja. Neke od njih su zelene i ružičaste. Okupile su se unutar smeđeg ovalnog oblika u grudvicu kako bi predstavile kako se akumulira PFAS.
Naučnici su otkrili da određene vrste bakterije iz creva imaju visok kapacitet upijanja PFAS-a i njegovog pohranjivanja u gustim grudvicama unutar njegovih ćelija.
Sve je veća zabrinutost zbog uticaja PFAS-a na životnu sredinu i zdravlje, pošto su potrebne hiljade godina da bi se razgradili u okolini.
Opšti pogled na nekadašnje mjesto doma za majke i bebe „Bon Sekur“ i spomen-vrt gdje se vjeruje da je sahranjeno 796 djece može se vidjeti 21. februara 2024. u Tuamu, u Irskoj.
Većina ljudi je izložena ovim supstancama preko vode i hrane.
U nekim slučajevima, hemikalija se pročisti iz tijela kroz urin, ali može i da ostane u tijelu godinama.
PFAS su toliko široko rasprostranjene da se nalaze u svima nama, kaže doktorka Ana Lindel, naučnica sa Toksikološke jedinice MRC Univerziteta u Kembridžu i prva autorka studije.
„PFAS su se nekada smatrale bezbjednima, ali je danas očigledno da nisu.”
„Prošlo je mnogo vremena prije nego što su PFAS postale primjećene, zato što u malim količinama zapravo nisu toksične.
„Ali su kao spori otrov.”
Naučnica i koautor doktorica Indra Ru dodala je da budući da se PFAS već nalaze u životnoj sredini i u našim tijelima, moramo da ublažimo njihov uticaj.
„Nismo pronašli način da uništimo PFAS, ali naši nalazi otvaraju mogućnost razvijanja raznih načina da ih izbacimo iz naših tijela gdje čine najviše štete.”
Istraživači su otkrili da određeni vidovi bakterija iz ljudskih crijeva imaju nevjerovatno visok kapacitet upijanja PFAS-a i da ih pohranjuju u grudvicama unutar njihovih ćelija.
„Zbog gomilanja PFAS-a u ovim grudvicama, same bakterije djeluju zaštićene od toksičnih efekata”, kaže Kiran Patil, viši autor izvještaja.
Naučnici su došli do ovih nalaza nakon što je devet bakterijskih vrsta ubačeno u mišija crijeva kako bi se „humanizovao” mišji mikrobiom.
Bakterije su rapidno akumulirale PFAS koje su pojeli miševi – a koji su potom izbačeni kroz fekalije.
Bio je to prvi dokaz da mikrobiom crijeva može biti koristan u uklanjanju toksičnih PFAS hemikalija iz našeg tijela.
Ovo još nije direktno testirano na ljudima.
Istraživači planiraju da naprave probiotske suplemente ishrani kako bi pojačali nivoe korisnih mikroba u našim crijevima, da bi se zaštitili od toksičnih efekata PFAS-a.
Doktorica Lindel i doktor Patil su postali suosnivači startapa Kembiotiks sa preduzetnikom Piterom Holmeom Jensenom kako bi izradili probiotske suplemente ishrani da bi ovi pojačali nivoe korisnih mikroba i zaštitili nas od toksičnih efekata PFAS-a.
(VIJESTI.BA)