Kako je navedeno u tužbi članom 21. Zakona o sistemu indirektnog oporezivanja u BiH propisan je način raspodjele prihoda sa Jedinstvenog računa po osnovu indirektnih poreza. Stavom 3. istog člana određeno je da se: “Dio preostalog iznosa koji se prenosi Federaciji i Republici srpskoj utvrđuje na osnovu njihovog udjela u krajnjoj potrošnji prikazanog u prijavama poreza na dodanu vrijednost.”
Kako izvještava novinska agencija Patria, pravilnikom o izračunu koeficijenata (privremeni koeficijent raspodjele) doznačavanja entitetima određeno je da se raspodjela preostalog iznosa indirektnih poreza između entiteta vrši na bazi privremenih koeficijenata koje utvrđuje kvartalno Upravni odbor UIO.
U tužbi u koju je Patria imala uvid, se obrazlaže da prijedlog koeficijenata za privremenu kvartalnu raspodjelu i odluke o utvrđivanju privremenih i konačnih poravnanja priprema i dostavlja Upravnom odboru UIO odjeljenje za makroekonomsku analizu (OMA) koja je jedna od organizacijskih jedinica UIO.
“Suprotno navedenim odredbama zakona i pravilnika UO UIO je za period 01.01.-31.12.2023. godine i 01.01.-31.12.2024. godine donio samo jednu odluku o utvrđivanju privremenih koeficijenata za raspodjelu sredstava sa Jedinstvenog računa i to za kvartal K3 (juli-septembar), prema kojoj odluci se i danas vrši raspodjela prihoda.
UO UIO nije donio odluke o utvrđivanju privremenih kvartalnih koeficijenata za kvartale (oktobar-decembar 2023) i (januar-mart, april-juni, juli-septembar, oktobar-decembar 2024. godine) kao ni odluke o privremenim poravnanjima i konačnom poravnanju što je rezultiralo da se u raspodjeli prihoda i danas primjenjuju privremeni koeficijenti koji ne odgovaraju stvarnim udjelima entiteta u krajnjoj potrošnji za 2023. i 2024. godinu.
Upravni odbor UIO je propustio izvršiti zakonom propisanu dužnost iako su svi izračuni bili blagovremeno dostavljeni od strane OMA-e. Takvo propuštanje direktno je proizvelo štetu čime je osnovana odgovornost Upravnog odbora UIO”, navodi se u tužbi.
Kao dokaz su dostavljeni stenogramski zapisi sa sjednica iz 2023. i 2024. godine.
Iako su bili dostavljeni prijedlozi OMA-e, Upravni odbor ih nije uvrstio na dnevni red sjednica, a u slučaju da jeste nisu podržani od strane predstavnika u UO UIO iz Republike srpske bez bilo kakvog argumenta ili primjedbe na dostavljene obračune, objašnjava u tužbi federalni pravobranilac.
“Takvo stanje je dovelo do viška sredstava doznačenih Republici srpskoj na štetu FBiH u ukupnom iznosu od 73.206.821,40 KM, a u tužbi se napominje da će iznos konačno biti utvrđen nakon izvršenog vještačenja po vještaku finansijske struke.
Jedini razlog neusvajanja privremenih kvartalnih koeficijenata za raspodjelu, je opstrukcija koja dolazi od članova UO UIO iz Republike srpske, a sve u cilju da bi se, u momentu, kada su podaci pokazivali povećanje udjela Federacije u krajnjoj potrošnji, onemogućila naplata ovih zakonom propisanih prihoda.
RS se tokom 2023. i 2024. godini neosnovano obogatila primanjem većih iznosa prihoda sa Jedinstvenog računa, a takvo bogaćenje nije zasnovano na zakonu, odluci nadležnog organa, ugovoru, načelima pravičnosti niti na pravno relevantnoj osnovi čime je FBiH pretrpjela konkretnu materijalnu štetu”.
U tužbi se dalje navodi da Ustav BiH jasno propisuje da entiteti ne smiju ni na koji način ometati punu saradnju između entiteta i institucija BiH, a u ovom slučaju je to kršenje ove ustavne norme.
“U smislu člana 210. Zakona o obligacionim odnosima, RS je pribavila imovinsku korist bez pravnog osnova, budući da je usljed, nedonošenja odluka o poravnanju raspodjele prihoda od indirektnih poreza, zadržala veći iznos sredstava nego što bi joj pripao prema stvarnim ekonomskim pokazateljima krajnje potrošnje”.
Federalno pravobranilaštvo predlaže da Sud nakon provedenog postupka donese presudu i to da je RS pribavila imovinsku korist bez pravnog osnova u iznosu od 73.206.821,40 KM.
“Nalaže se Upravnom odboru Uprave za indirektno oporezivanje da u roku od 30 dana od dana donošenje presude donese odluke o konačnom poravnanju raspodjele od indirektnih poreza za 2023. i 2024. godinu.
“Ukoliko UO UIO ne postupi u datom roku, nalaže se UIO da na teret tekućih prihoda od indirektnih poreza sa jedinstvenog računa UIO koji pripadaju RS izvrši prijenos sredstava na račun Federacije BiH 73.206.821,40 KM zajedno sa pripadajućim zakonskim zateznim kamatama počev od dana dospijeća obaveze do dana prijenosa sredstava”.
Inače, Upravni odbor UIO BiH čine Srđan Amidžić, predsjedavajući Upravnog odbora i ministar finansija i trezora BiH, Toni Kraljević, ministar finansija FBiH, Zora Vidović, ministar finansija RS, Jelena Popović, ekspert iz RS, Zijad Krnjić, ekspert iz FBiH dok nema eksperta iz Vijeća ministara BiH.
(Vijesti.ba)