Ekonomisti Joel Mokyr, Philippe Aghion i Peter Howitt dobitnici su ovogodišnje Nobelove nagrade za ekonomiju. Nagrađeni su “za objašnjenje ekonomskog rasta potaknutog inovacijama”, uz upravljanje sukobima koje izaziva “kreativna destrukcija”, objavila je Kraljevska švedska akademija nauka.
Polovinu nagrade dobio je ekonomski historičar Joel Mokyr s američkog Univerziteta Northwestern u gradu Evanstonu, savezna država Illinois, “za utvrđivanje pretpostavki za održivi rast kroz tehnološki napredak”.
Drugu polovinu podijelit će ekonomisti Philippe Aghion s Collège de France i INSEAD-a u Parizu, te Londonske škole ekonomije i političkih nauka, i Peter Howitt s američkog Univerziteta Brown u gradu Providenceu na Rhode Islandu, “za teoriju održivog rasta kroz kreativnu destrukciju”.
Ovogodišnji laureati iz oblasti ekonomskih nauka objašnjavaju kako inovacije potiču napredak, odnosno kako nova tehnologija može pokrenuti održivi rast.
Tehnologija danas brzo napreduje, što znači i brzu izmjenu proizvoda i metoda proizvodnje te stvaranje osnove za održivi ekonomski rast, ali i za bolji životni standard, zdravlje i kvalitet života ljudi širom svijeta, stoji u saopćenju.
Stagnacija je ipak kroz historiju bila pravilo, a rast se nakon važnih otkrića uvijek na kraju stabilizirao. Joel Mokyr je na osnovu historijskih izvora prikazao proces u kojem inovacije rađaju nove izume, nudeći naučno objašnjenje. “Važno je i da društvo bude spremno za nove ideje i da omogući promjene”, utvrdio je Mokyr.
I Philippe Aghion i Peter Howitt proučavali su mehanizme održivog rasta i u članku iz 1992. godine kreirali matematički model “kreativne destrukcije”. Novi i bolji proizvodi istiskuju s tržišta stare proizvođače, što znači da je inovacija kreativna jer donosi nešto novo, ali i destruktivna jer izbacuje iz igre kompanije sa zastarjelom tehnologijom.
Ovogodišnji laureati pokazuju kako kreativna destrukcija stvara sukobe kojima treba “konstruktivno upravljati”. U suprotnom, inovacije će biti blokirane od strane etabliranih firmi i interesnih grupa kojima prijeti opasnost da budu dovedene u nepovoljan položaj.
“Rad laureata pokazuje da se ekonomski rast ne može uzimati zdravo za gotovo. Moramo podržavati mehanizme koji su u osnovi kreativne destrukcije kako ne bismo upali u stagnaciju”, kaže predsjednik Odbora za nagradu za ekonomske nauke John Hassler.
(Vijesti.ba / HINA)