Tokom narednih mjesec dana, od 10. oktobra do 7. novembra, šest sarajevskih institucija – Umjetnička galerija BiH, Historijski muzej BiH, Muzej ratnog djetinjstva, DKC Sarajevo, Collegium Artisticum i zgrada Crvenog krsta/križa – postaju zajednički prostor u kojem se susreću djela nastala u opsadi Sarajeva i pod opsadom Gaze.
Više od trideset umjetnika iz dva grada predstavljaju radove koji govore o ustrajnosti, otporu i imaginaciji u vremenu kada je stvarati čin preživljavanja. Izložba je dio globalne mreže Gaza Bijenala, pokreta koji su 2024. godine osnovali umjetnici iz Gaze i Zabranjeni muzej Jabal al Risan u Palestini, a koji danas povezuje paviljone u Londonu, New Yorku, Atini, Istanbulu, Berlinu, Cape Townu i mnogim drugim gradovima.
U Sarajevo donosi duh solidarnosti i podsjeća da umjetnost, čak i u najtežim trenucima, nadilazi granice i zidove.
Kao kustosica i jedna od posrednica projekta, Gabriela Seith ističe da Gaza Bijenale predstavlja mrežu i pokret koji nosi nadu.
– Umjetnici i umjetnice u Gazi stvorili su ovaj projekat na plaži, u trenutku kada su mnogi od njih već izgubili svoje ateljee, domove i galerije. Ipak, nisu prestali stvarati. Danas, dok neki od njih rade u šatorima, njihova djela putuju svijetom i otvaraju prostor za razgovor o umjetnosti i postojanju. U Sarajevu, ta djela susreću radove nastale tokom opsade grada devedesetih, pokazujući da su i Gaza i Sarajevo gradovi koji stvaraju čak i kada se svijet ruši – istaknula je kustosica Gabriela Manda Seith.
Otvaranje je obilježilo snažno prisustvo publike u Umjetničkoj galeriji Bosne i Hercegovine, gdje su predstavljeni prvi radovi i ideja Bijenala.
Otvaranju je prisustvovao palestinski umjetnik Hamada Elkept, koji je istakao važnost Bijenala za umjetnike u Gazi. Govorio je o koliko je važno za umjetnike iz Gaze da se čuje njihov glas, da se vidi da oni nastavljaju stvarati i u najgorim uslovima genocida i od različitih materijala kao što su najlon, šatorsko krilo i slično praviti svoja umjetnička platna.
Drugog dana Gaza Bijenala, umjetnički program nastavlja se u 14.30 u Collegium Artisticumu performansom Mahmouda AlBalawija u saradnji s Ajlom Bešić, realizovanim u okviru Festivala MESS. Istog dana, u Historijskom muzeju BiH u 16.00, publika će imati priliku prisustvovati razgovoru s umjetnicima iz Gaze (online) i Sarajeva, te vođenoj turi kroz izložbu koja propituje umjetničke prakse tokom opsade i genocida.
U nedjelju, 12. oktobra, trećeg dana programa, fokus se seli u zgradu Crvenog krsta/križa, gdje će se u 11:00 održati razgovor Svjedoci postojanja, s umjetnicima Edinom Numankadićem, Nusretom Pašićem, Tanjom i Stjepanom Rošom – generacijom koja je u Sarajevu stvarala tokom rata.
Isti dan će u 16:00 u Muzeju ratnog djetinjstva, biti prikazan film Bijeg Faride palestinskog autora Yahye Alsholyja, uz online razgovor s njim i umjetnikom Muradom Al-Assarom. Večer, od 18:00 donosi završnicu vikenda u DKC-u Sarajevo, uz Meshwar Mixtapes, događaj koji spaja muziku, vizuale i pričanje priča s globalnog juga, uz prikupljanje sredstava za Gazu i projekciju intervjua s umjetnicima iz palestinskog paviljona.
Gaza Bijenale – Sarajevski paviljon rezultat je kolektivnog i volonterskog napora umjetnika, grupe građana i institucija koje su otvorile svoje prostore i srca. Projekt ne bi bio moguć bez podrške sarajevskih kulturnih ustanova i brojnih pojedinaca koji su svojim radom, znanjem i solidarnošću doprinijeli njegovom nastanku.
Izložba ostaje otvorena do 7. novembra 2025., a tokom mjeseca bit će organizovani dodatni razgovori, radionice i projekcije, saopćeno je iz Umjetničke galerije BiH.
(Vijesti.ba/Fena)